ساخت دگر سازی در امپراطور دریا

در فیلم های ایرانی – فیلمفارسی ها – همیشه عاشق و معشوقی حضور دارند البته با تضادهای طبقاتی و اقتصادی و... مخصوص به خود که داستان را شکل می دهند و به پیش می برند .

فیلم های هندی هم که دست کمی از فیلمفارسی های ایرانی ندارد و همه چیز مابین دو شخصیت ، دو قهرمان ، دو مرد و نامرد و همان نیروی خیرو شر جریان دارد و طبیعی است که در این میان همیشه خیر پیروز خواهد شد اگر چه بارنج و محنت بسیار.

اما در  فیلم های آسیای شرقی این دوگانگی و ثنویت جای خود را به تثلیث می دهد یعنی همیشه سه شخصیت محور قرار می گیرند و یکی از آندو مجبور به انتخاب خواهد بود و معمولاً کسی را هم انتخاب می کند که نباید انتخاب کرد. ولی چون سرنوشت برای او رقم زده است نمی تواند از آن گریزی داشته باشد. و چه خوب مردم را با همین بازی سرنوشت فریب می دهند که برای تغییر پایگاه و موقعیت خود هیچ تلاشی نکنند و به قول حافظ :

رضا به داده بده و از جبین گره بگشای                     که بر من و تو در اختیار نگشاده است

در قسمت دیشب سریال امپراطور دریا ارباب جدید بالاخره خود را از آن تثلیث نجات می دهد و تن به ازدواج می سپارد .هم زمان با عروسی ایشان هاجین – از عروسیش چندان نگذشته است و باردار است -  در درگیری کشته می شود و همه ی قهرمانان فیلم و بینندگان را غمی جانگزا در بر می گیرد. یعنی به خوشی نباید دل بست و مغرور بود چرا که هر لحظه بازی تازه ای را در می آورد.

در کتاب معمای شاهنامه ساخت دگر سازی اینگونه تعریف می شود :

هر گاه که شما فضا یا صحنه ای را به وسیله ی جانشین کردن  فضا یا صحنه ای دیگر پایان دهید ساخت دگر سازی رابه کاربرده اید. ص.336

در شاهنامه دو نمونه را ذکر می کند:

الف: در نبرد رستم و سهراب ، خوانندگان از اینکه سهراب آن نارسیده ترنج کشته می شود غمگینند و دل نازکشان از رستم به خشم آمده است. فضا بسیار سنگین است و برای بیرون آمدن خوانندگان شاعر چاره ای می اندیشد . ایرانیان فکر می کنند که رستم کشته شده است و اندوهگینند ولی با دیدن رستم به خوشی و شادی می پردازند و آن فضای غم آلود کنارزده می شود .

ب: سیاوش که در سرزمین دشمن در نهایت بی گناهی کشته می شود ولی همزمان با مرگ او پادشاه زاده ای به دنیا می آید به نام کیخسرو که سرآغازی با شکوه برای ایرانیان خواهد شد .