به همین دلیل است که در سراسر این کتاب دلبستگی ام را به مردم نشان دادم، چون می‌خواهم با دیگران شناخته شوم. این کلام سارتر که « جهنّم تحمّل دیگران است» برای من قابل قبول و درست نیست. دیگران و من، با هم، تنها قدرت و امید را در نمایندگی می‌کنیم. من سخت علیه این فکرم که هنر فیلمسازی یک راز است و مردم یک شر لازم که هنرمند واقعی باید تحمّل کند. به همین دلیل به اتحادیۀ همبستگی پیوستم. من به ایده‌آل‌هایم وفادار می‌مانم. چون در آن ایده‌آل‌ها تنها درمان تنهایی بی‌ثمر خودمان را می‌بینیم؛ درمان خلأی که بسیاری از مردم را که به نظر می‌رسد آماده و مایل‌اند نفع عام را به خاطر راحت و رفاه فردی خود قربانی کنند، مردمی که برای آنها کلمۀ «صلح» چیزی بیش از «مرا تنها بگذار» یا «مزاحم من نشو» نیست، فروبلعیده است.

ص. 199

چگونه فیلم می‌سازم، آندره وایدا، ترجمۀ هوشنگ حسامی، تهران: ایران، چاپ دوم، 1393.