از کوره های آجر پزی تا کوچه های آدم سوزی

از کوره های آجر پزی تا کوچه های آدم سوزی

رسول پرویزی در داستان قصّه ی عینکم می نویسد:

(( مدرسه ی ما بچه اعیان‌ها در محلّه ی لات‌ها جا داشت؛ لذا دوره ی متوسّطه‌اش شاگرد زیادی نداشت. مثل حاصل سِن زده سال‌ به سال شاگردانش در می‌رفتند و تهیّه ی نان سنگك را بر خواندن تاریخ و ادبیّات رجحان می‌دادند. در حقیقت زندگی آنان را به ترك مدرسه وادار می‌كرد.))

 تا همین چند سال پیش هم در مناطق کُردنشین ماه اردیبهشت به شدّت از تعداد دانش آموزان مدارس حاشیه ی شهر کاسته می شد چرا که مجبور بودند همراه تمامی اعضای خانواده به کوره های آجرپزی آذربایجان و تبریز و ... بروند. کار زیاد و سنگین و طاقت فرسا، تغذیه ی نامناسب و نبود استراحت کافی همگی دست به دست هم داده بودند که این افراد، برگشتنی ضعیف و نزار و بیمار شوند و من دوستان بسیاری داشتم که سفید سفید برمی گشتند به قول خودشان از ساعت 3 نصفه شب برای کار بلند می شدند و تا ساعت 9 شب یعنی 18 ساعت مداوم کار و کار و کار و ناهارشان بیشتر ماحضری و گاهی نان و هندوانه بود.

شرایط سختی کار، والدین را خشن می کرد و کوچکترین کم کاری را با اشدّ مجازات جبران می کردند. و این همان عقده ها و نارحتی هایی بود که از طرف اربابان و صاحبان کوره های آجرپزی به آنها تحمیل می گردید و آنها به بچه هایشان و بچه ها هم به همسالانشان.

خشونتی عریان در همه جا ساری و جاری بود.

ادامه نوشته

ئادابی ڕێبه‌رایه‌تی

ئادابی ڕێبه‌رایه‌تی

له‌و بڕوایه‌ده‌ام ڕووداوی وا هه‌رگیز فه‌رامۆش ناکرێ:

ده‌وڵه‌تی ئیسراییل له‌ بۆ ئازادکردنی دوو سه‌ربازی که‌ له‌ ده‌ست و له‌ زیندانی فه‌له‌ستینییه‌کان دابوون زیاتر له‌ هه‌زار عه‌ره‌بی فه‌له‌ستینی ئازاد کرد. دیاره‌ هه‌ر یه‌ک له‌ لایه‌نه‌کان- فه‌له‌ستین و ئیسراییل- و هه‌روه‌ها یار و نه‌یارانی ئه‌م دوو نیوه‌ وڵات و وڵاته‌ خۆیان به‌ براوه‌ی ئه‌م مامه‌ڵه‌یه‌ ده‌زانی.

به‌ بڕوای منیش لایه‌نی براوه‌ ئیسراییل بوو چونکوو بۆ شارۆمه‌نده‌کانی هێنده‌ ڕێز و حورمه‌تی هه‌یه‌ که‌ ئاماده‌یه بۆ ئازادکردنی ته‌نانه‌ت دوو که‌س یان وه‌رگرتنی جه‌نازه‌ی سه‌ربازێک وه‌ها هه‌ڵوێستێک بنوێنێ.

جا ئێستا ئێوه‌ بێن و به‌راوردێک بکه‌ن له‌ نێوان ڕووداوی ئه‌مڕۆ:

فرۆکه‌ و تۆپخانه‌کانی‌ تورکیا بناری قه‌ندیل و ئاواییه‌کانی ده‌وروبه‌ری بۆ نموونه‌ ڕه‌زگه یان تۆپباران کرد و و چه‌ن هاوووڵاتییه‌کی مه‌ده‌نی کوژران.

له‌ به‌رانبه‌ریشدا سه‌رکرده‌ کورده‌کانی باشوور زوو به‌ زوویی هه‌ڵوێستێکی ته‌واو شارستانییان نواند و له‌ دار و به‌رد ده‌نگ هات له‌وان نقه‌ییه‌ک هه‌ر نه‌هات.

ئاوا ده‌بێ پێشه‌نگایه‌تی و ڕێبه‌رایه‌تی.

په‌شێو گوته‌نی: ئه‌نشتاین شاگردیانه‌ هێنده‌ ژیرن!!!

 

شراب شعر

هنوز مست شب گذشته ام تو عجب شرابی هستی!

(  از سمفونی مردگان عبّاس معروفی   آیدین به سورملینا  )

امروز در کتابخانه ی دبیرستان مجموعه شعری از مرحوم بیژن نجدی را دیدم:

خواهران این تابستان

پشت جلد کتاب شعری کوتاه است. از دقیقه ای که آن را خوانده ام همچنان چونان شرابی هفت ساله ی جاافتاده مرا گرفته و به این زودی رها نمی کند و در خماری هستم.

خمار در لغت یعنی: xomar  ملالت و دردسری که پس از رنج نشاۀ شراب ایجاد شود.

و برای رفع این سردرد باز شراب می نوشیدند و باز هم خماری و باز هم شراب و این سلسله همچنان باید ادامه داشته باشد
ادامه نوشته

حاججججججججججججججی

حاججججججججججججججی

           عربی را گفتند: تو پیر شده ای و عمری تباه کرده ای، توبه کن و به حج رو!        

           گفت: خرج سفر حج ندارم.

            گفتند: خانه ات را بفروش و هزینه ی سفر کن.

            گفت: چون بازگشتم کجا بنشینم؟

             و اگر باز نگردم و مجاور کعبه مانم خدایم نمی گوید:

           ای احمق!  چرا خانه ی خود بفروختی و در خانه ی من منزل گزیدی؟

از کتاب: جاودانه ی عبید زاکانی/ محسن فشمی/ تهران، نشر ثالث، 1380،  ص. 289

( بۆ ده‌رد و به‌ڵای ئه‌م کابرا عه‌ره‌به‌ نه‌که‌وێ له‌و که‌سانه‌ی به‌ کاسبی حه‌رام ملوێنان له‌ سه‌ر یه‌ک داده‌نێن و چوونه‌ حه‌جیان وه‌ک سه‌رکانی چوونی جارانی لێهاتووه‌ و ماڵی هه‌تیو و برا و خۆشکیشیان ده‌خۆن به‌س بۆ ئه‌وه‌ی پێیان بڵێن:

حاججججججججججججججی

 

چرا؟

حریف عشق تو بودم چو ماه نو بودی

کنون که ماه تمامی نظردریغ مدار

حافظ