پرد/ هاینریش بۆڵ

وه‌رگێڕانی ئه‌م چیرۆکه‌ بۆ بیرمه‌نده و داوای لێبوردنی لێده‌که‌م که‌ بۆ چه‌ن چرکه‌یێک له‌ بیرم کرد.

پرد

هاینریش بۆڵ

ئه‌وان لاقه‌کانمیان پینه‌ کرد و دوورییه‌وه‌ و دواتر کارێکیان پێدام که‌ بتوانم به‌ دانیشتنیشه‌وه‌ ڕایپه‌ڕێنم. کاری من ژماردنی ئه‌و جه‌ماوه‌ره‌یه‌ که‌ به‌ سه‌ر پرده‌که‌دا‌ تێئه‌په‌ڕن. ئه‌وان زۆر حه‌ز‌یان لێیه‌ ئه‌نجامی چالاکییه‌کانیان به‌ ژماره‌ بسه‌لمێنن و له‌م کاره‌ هیچ و پووچه‌ چێژێکی زۆر وه‌رده‌گرن. به‌ درێژایی ڕۆژ، ته‌واوی ڕۆژ ده‌مم وه‌ک کاتژمێر له‌ جووڵه‌ دایه‌ و ژماره‌کان له‌ سه‌ر یه‌ک ده‌نێم بۆ ئه‌وه‌ی وێره‌گا ( ئێواره‌ ) ژماره‌یێ گه‌وره‌یان پێشکه‌ش که‌م تاکوو دڵیان پێی خۆش بێت.

به‌ڵام ئه‌م حه‌سابه‌ی ئه‌وان ڕاست نییه‌. به‌داخه‌وه‌م به‌ڵام ڕاست نییه‌. هه‌رچه‌نده‌ من ده‌توانم وایان پیشانده‌م که‌ که‌سێکی ڕاستگۆم به‌ڵام له‌ حه‌قیقه‌ت دا من که‌سێکی باوه‌ڕپێکراو نیم و ناتوانم جێی متمانه‌ بم. ئه‌وه‌ی که‌ ده‌بێته‌ هۆی خۆشحاڵی من له‌ شاراوه‌یی دا ئه‌وه‌یه‌ کاتێ که‌سێک تێئه‌په‌ڕێ نایشمێرم و ناچێته‌ ناو حه‌سابه‌وه‌ و یان کاتێ دڵم پێیان ئه‌سووتێ چه‌ن که‌سێک به‌ حه‌سابه‌که‌ زیاد ده‌که‌م. به‌ڵێ به‌خته‌وه‌ری ئه‌وان له‌ ده‌ستی مندایه‌. ئه‌وان بیر ده‌که‌نه‌وه‌ داخۆم ئارۆ ( ئه‌مڕۆ ) چه‌ن که‌س به‌ سه‌ر پرده‌که‌ تێپه‌ڕیون و له‌ ده‌ ساڵی داهاتووش دا چه‌ن که‌س به‌ سه‌ریدا تێده‌په‌ڕن. ئه‌وان حه‌زیان له‌ داهاتوویه‌کی ته‌واوه‌. سه‌ره‌ڕای ئه‌مانه‌ ده‌بێ بڵێم حه‌سابه‌که‌یان هه‌رگیز ڕاست نییه‌...کاتێ خۆشه‌ویسته‌ بچکۆله‌که‌ی من به‌ سه‌ر پرده‌که‌دا تێده‌په‌ڕێ ژماره‌کان گۆڕانیان به‌ سه‌ردا نایه‌ و  که‌س ناهێنمه‌ ناو حه‌سابه‌وه‌.

ئه‌م دوو خوله‌که‌ به‌س هی خۆمه‌. ته‌نیا بۆ منه‌ و به‌س.

 

بدون شرح

آيزابرلين، فيلسوف روسي‌تبار انگليسي مي‌گويد دو ملت در دنيا فوق‌العاده ايده‌آليست هستند و ايده‌آليسم به آنها خيلي لطمه زده است؛ يكي ايرانيان و ديگري روس‌ها. ايده‌آليسم ايراني و ايده‌آليسم روسي سبب شده آنها جهان را با يك لنز خاص ‌بينند.

از مصاحبه ي دکتر محمود سریع‌القلم

منبع: روزنامه شرق

 

از دانشكده تا عبرتكده

 

 

از دانشكده تا عبرتكده

كتاب ( از دانشگاه تهران تا شكنجه گاه ساواك ) را مي خواندم كه متن گفتگو و مصاحبه با جلال رفيع است كه قبل از انقلاب در بازداشتگاه هاي ساواك بوده است. پس از سي سال از همان بازداشتگاه ديدن مي كند كه الان موزه عبرتش كرده اند.

رفيع چون خودش قلم به دست بوده و هست در لابلاي صحبتهايش از شعر و طنز هم استفاده كرده است. در چندجا از بي سوادي بازجويان و گارد دانشگاه و ... مي گويد كه امري طبيعي بوده است. از جمله:

            (( مواردي اتّفاق مي افتاد كه نيمه شب گاردي ها همراه ساواكي ها به داخل اتاق ها مي ريختند. شبي در اتاق يك دانشجوي كمونيست عكس كارل ماركس را به ديوار مي بينند و بر سرش داد مي زنند كه لااقل به اين پدر پيرت رحم كن و خرابكار نباش!.

در اتاق يك دانشجوي دانشكده ي فنّي كتاب درسي – مقاومت مصالح – را مي بينند و او را كتك مي زنند كه مقاومت مسلّح مي كني.)) ص.33

(( يادم مي آيد يكبار درهمان خيابان جلو دانشكده ي هاي حقوق وقتي كه نامش مرآت بود يك نفر شعر حميد مصدّق را به حالت شعار دادن و با لحن حماسي خواند و همه ساكت شدند. امّا دستپاچه شد و به اشتباه گفت: من اگر برخيزم / تو اگر برخيزي / چه كسي بنشيند؟!

دو قسمت از شعر را با هم قاطي كرده بود. يكي به پشت او زد و گفت: تو بنشين!!  و تظاهرات ادامه يافت.))   پاورقي صفحه ي 49

متن اصلي شعر دكتر حميد مصدّق

من اگر برخیزم
تو اگر برخیزی
همه برمی خیزند.